Antropofobia, ndonjëherë e shkruar edhe antrofobia, përcaktohet si frika nga njerëzit. “Anthro” do të thotë njerëz dhe “fobi” do të thotë frikë. Megjithëse nuk është një çrregullim i qartë klinik në edicionin e pestë të Manualit Diagnostik dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore (DSM-5), mund të konsiderohet një fobi specifike. Aspektet e kësaj fobie mund të shihen në një sërë çrregullimesh të tjera të njohura klinikisht. Ka të bëjë me frikën e marrëdhënieve ndërpersonale, veçanërisht ofendimin e të tjerëve.
Marrëdhënia me çrregullimin e ankthit social
Edhe pse antropofobia mund të jetë pjesë e çrregullimit të ankthit social, nuk janë e njëjta gjë. Çrregullimi i ankthit social përfshin ankth të fortë kur jeni në një situatë shoqërore. Mund të ndodhë kur jeni në një festë ose keni një takim, apo edhe kur doni të bashkëveproni me një arkëtar ose punonjës në një dyqan. Një person me ankth social ndjen frikë të pakontrollueshme se ata do të gjykohen ose refuzohen nga njerëzit e tjerë. Ata shpesh përfundojnë duke shmangur krejt situatat shoqërore, sa herë munden. Sidoqoftë, në teori, antropofobia mund të përfshijë simptoma që nuk kanë lidhje me ndërveprimin shoqëror.
Çfarë e shkakton?
Nuk është gjithmonë e qartë se çfarë e shkakton një fobi. Mund të varet nga personi dhe përvojat e kaluara. Ndonjëherë nuk ka fare shkak të qartë. Faktorët e mundshëm përfshijnë:
∙ ngjarje ose përvoja negative me një gjë apo person të caktuar
∙ gjenetika
∙ mjedisi
∙ sjelljet e mësuara
∙ ndryshimet në funksionimin e trurit
Cilat janë simptomat?
Për shkak se antropofobia nuk është një gjendje klinike, nuk ka simptoma specifike klinike. Sidoqoftë, mund të konsiderohet nën klasifikimin DSM-5 të “fobisë specifike”. Kriteret për këtë çrregullim përfshijnë:
∙ Ankthi ose frika e madhe për një situatë ose send të caktuar (në këtë rast, një person ose njerëz).
∙ Situata shkakton pothuajse gjithmonë ankth ose frikë.
∙ Situata ose gjëja shmanget sa herë është e mundur.
∙ Reagimi i frikshëm është në mënyrë disproporcionale me rrezikun aktual.
∙ Ankthi zgjat gjashtë muaj ose më shumë.
∙ Ankthi shkakton shqetësim të dukshëm ose pengon funksionimin e përditshëm në një farë mënyre.
∙ Simptoma nuk janë shkaktuar nga një çrregullim tjetër ose gjendje mjekësore.
Duhet patur parasysh:
- Një person takon dikë të ri dhe është i bindur se ky person dëshiron ta lëndojë. Kjo shkakton frikë. Në këtë rast, një diagnozë e çrregullimit deluzional ka të ngjarë të merret në konsideratë në vend të antropofobisë.
- Një person shmang ose ka frikë nga një person që mund të ketë abuzuar. Ai mund të jetë duke përjetuar simptoma të shokut post-traumatik dhe jo antropofobi.
- Një person shmang festat ose ngjarjet e tjera shoqërore për shkak të frikës se mos tallet. Kjo ka të ngjarë të vlerësohet si çrregullim i ankthit social.
- Një person qëndron në shtëpi gjatë gjithë kohës sepse ka frikë se do të ketë një sulm paniku në një vend publik dhe për këtë arsye do të vihet në siklet. Ai mund të ketë agorafobi, pasi frika nuk është specifike për njerëzit në përgjithësi.
- Dikush ka një model të vazhdueshëm dhe afatgjatë të ndjeshmërisë ekstreme ndaj refuzimit. Prandaj, preferon izolimin shoqëror. Ai mund të ketë çrregullim të personalitetit shmangës dhe jo antropofobi. Kjo sepse nuk ka frikë, në vetvete, nga njerëzit.
Këshilla për menaxhim
Të jetosh me antropofobi ose një gjendje që përfshin këtë fobi mund të jetë sfiduese. Por ka gjëra që mund të bëni për të lehtësuar simptomat, të tilla si dieta dhe stili i jetesës i shëndetshëm, shmangia e kafeinës, gjumi cilësor dhe shmangia e izolimit shoqëror.
