Shenjat e vetëvlerësimit të shëndetshëm dhe të ulët
Ne të gjithë e dimë se vetëvlerësimi, ndonjëherë i referuar si vetë-vlerë ose vetë-respekt, mund të jetë një pjesë e rëndësishme e suksesit. Shumë pak vetëbesim mund t’i bëjë njerëzit të ndjehen të mposhtur ose në depresion. Kjo gjithashtu mund të çojë njerëzit në bërjen e zgjedhjeve të këqija, ose të mos arrijnë deri në potencialin e tyre të plotë. Shumë vetëbesim, siç tregohet në çrregullimin e personalitetit narcisist, mund edhe të dëmtojë marrëdhëniet personale. Nivelet e vetëvlerësimit në skajet ekstreme dhe të ulëta mund të jenë të dëmshme, kështu që në mënyrë ideale, është më mirë të gjejmë një ekuilibër diku në mes. Një pamje realiste dhe pozitive e vetes përgjithësisht konsiderohet ideale. Por çfarë saktësisht është vetëvlerësimi? Nga vjen dhe çfarë ndikimi ka në jetën tonë? Në psikologji, termi vetëvlerësim përdoret për të përshkruar ndjenjën e përgjithshme të vetëvlerësimit ose vlerën personale të një personi. Me fjalë të tjera, sa e vlerësoni dhe e pëlqeni veten.Vetëbesimi shihet shpesh si një tipar personaliteti. Vetëbesimi mund të përfshijë një shumëllojshmëri besimesh rreth vetes, të tilla si vlerësimi i pamjes suaj, besimeve, emocioneve dhe sjelljeve.
Pse vetëvlerësimi është i rëndësishëm
Vetëbesimi mund të luajë një rol të rëndësishëm në motivimin dhe suksesin tuaj gjatë gjithë jetës. Niveli i ulët i vetëbesimit mund t’ju mbajë larg suksesit në shkollë ose në punë, sepse nuk besoni se jeni i aftë për sukses. Në të kundërt, të kesh një vetëvlerësim të shëndetshëm mund të të ndihmojë të arrish, sepse e lundron jetën me një qëndrim pozitiv dhe bindës dhe beson se mund t’i përmbushësh qëllimet. Nevoja për vetëvlerësim luan një rol të rëndësishëm në hierarkinë e nevojave të psikologut Abraham Maslow, i cili përshkruan vetëvlerësimin si një nga motivimet themelore njerëzore. Është e rëndësishme të theksohet se vetëvlerësimi është një koncept i ndryshëm nga vetë-efikasiteti, që përfshin sa mirë mendoni se do të përballeni me veprimet, performancën ose aftësitë e ardhshme.
Faktorët që mund të ndikojnë në vetëvlerësim
Siç mund të imagjinoni, ka faktorë të ndryshëm që mund të ndikojnë në vetëvlerësim. Faktorët gjenetikë që ndihmojnë në formimin e personalitetit të përgjithshëm mund të luajnë një rol, por shpesh është përvoja jonë që përbën bazën për vetëvlerësimin e përgjithshëm. Ata që vazhdimisht marrin vlerësime tepër kritike ose negative nga kujdestarët, anëtarët e familjes dhe miqtë, për shembull, ka gjasa të përjetojnë probleme me vetëbesim të ulët. Përveç kësaj, të menduarit tuaj, mosha, çdo sëmundje e mundshme, aftësi të kufizuara, ose kufizime fizike, dhe puna juaj mund të ndikojë në vetëvlerësimin tuaj.
Shenjat e vetëvlerësimit të shëndetshëm
- Vetbesim
- Aftësia për të thënë jo
- Pamje pozitive
- Aftësia për të parë përparësitë dhe dobësitë e përgjithshme dhe t’i pranonimi I tyre
- Përvojat negative nuk ndikojnë në perspektivën e përgjithshme
- Aftësia për të shprehur nevojat tuaja
Shenjat e Vetëbesimit të Ulët
Ju mund të keni nevojë të punoni se si e shihni veten nëse ju shfaqni ndonjë nga këto shenja të vetëbesimit të dobët:
- Pamje negative
- Mungesa e besimit
- Pamundësia për të shprehur nevojat tuaja
- Përqendrimi në dobësitë tuaja
- Ndjenja e turpit, depresionit ose ankthit
- Besimi se të tjerët janë më të mirë se ti
- Frika nga dështimi
