Profesori i Harvardit, Ronald Ferguson, autor i “The Formula”: Zbërthimi i sekreteve për të rritur fëmijë shumë të suksesshëm, kohët e fundit i tha Gazetës Harvard se ai ka bërë pikërisht këtë gjë. Ferguson ishte magjepsur me atë se çfarë bënë prindërit për studentëve të tij të talentuar. Kështu që ai dhe bashkëautori Tatsha Robertson studiuan në tërësi sesi stilet e ndryshme të prindërimit formojnë suksesin e fëmijëve. Subjektet e testit përfshinin zyrtarin më të ri të zgjedhur në vend dhe nënën e CEO-ve të YouTube dhe kompanisë gjenetike 23andMe.
Çfarë rezultoi?
Tetë role prindërore që Ferguson thotë se përbëjnë formulën e prindërimit. “Ishte si një model i fshehur që gradualisht zbulohej – një grup cilësish të njohura, të hulumtuara mirë dhe që janë themelet e suksesit”. Luajini mirë këto tetë role dhe do të jeni ekspert i një roli jetësor (të qënit prindër).
- “Asistenti i mësimit të hershëm”.
Ky rol ka bërë që prindërit ta bëjnë kurioz fëmijën e tyre për të mësuar që në moshë të re, përpara se të fillojnë shkollën. Ferguson e quan asistentin e mësimit të hershëm rolin më të rëndësishëm nga të gjithë. Fëmijët më të suksesshëm mund të lexojnë fjalët kryesore që në kopësht dhe të provojnë atë që Ferguson e quan “efektin e drejtimit të hershëm”, ku fëmija i përgjigjet pozitivisht kënaqësisë së një mësuesi që fëmija mund të lexojë tashmë.
2.“Inxhinieri i fluturimit”.
Ky është prindi që monitoron mjedisin e rritjes së fëmijës, duke u siguruar që po marrin atë që u nevojitet dhe ndërhyn kur kjo nuk ndodh. Kjo nuk është njësoj sikur të jeni një prind “helikopter” të cilët, thotë Ferguson “janë kaq të përfshirë në jetën e fëmijëve të tyre, nuk krijojnë hapësirë për ta për të zhvilluar marrëdhënie të pavarura, të mësojnë se si të negociojnë për veten e tyre, ose të identifikojnë interesat e tyre”. Unë dhe gruaja ime filluam të luanim këtë rol kur u ndeshëm me një mësuese që nuk po i jepte bijës sonë një motivim më të madh.
- “Mbështetësit”.
Në këtë rol, prindi siguron që asnjë mundësi kryesore për përmirësimin e fëmijës së tyre të mos humbet – dhe ata nuk lejojnë që mungesa e burimeve t’i ngadalësojë ato. Siç thotë Ferguson, “Prindërit mund të jenë të varfër, por nëse shohin një mundësi që ata gjykojnë të jetë thelbësore për suksesin e fëmijës së tyre në shkollë ose në jetë, ata bëjnë çdogjë për t’ia garantuar atë fëmijës”.
- “Eksploruesi”
Prindërit zbulues e ndihmojnë fëmijën e tyre të zbulojë botën duke shkuar në muze, biblioteka, ekspozita, etj. – çdo gjë për të zgjeruar botëkuptimin e tyre. Përsëri, kjo ndodh edhe me mungesë burimesh; prindërit zbulues bëhen kreativë se si të akomodojnë largime të tilla. Unë dhe gruaja ime i kemi kushtuar këtij një fokus shtesë, pasi jemi adhurues të përvojave mbi gjërat.
- “Filozofi”
Ferguson thotë se ky është roli i dytë më i rëndësishëm, sepse i ndihmon fëmijët të gjejnë kuptim. Këtu, prindërit pyesin dhe u përgjigjen pyetjeve të thella të jetës, duke mos e nënvlerësuar kurrë aftësinë e një fëmije për të kuptuar jetën dhe për të kuptuar rëndësinë e një jete me kuptim. Jam çuditur se sa herët vajza ime i kapi këto ide të mëdha.
- “Modeli”.
Ky është modelimi klasik i roleve. Prindërit që e bëjnë këtë mirë janë të qartë se cilat vlera janë të rëndësishme për ta dhe punojnë shumë për t’i kaluar ato vlera fëmijëve të tyre, të cilët më pas aspirojnë t’i imitojnë. Unë dhe gruaja ime përpiqemi të jetojmë vlerat tona thelbësore çdo ditë – por kjo nuk do të thotë se bëhet lehtë, ose se gjithmonë kemi sukses.
- “Negociatori”.
Ky rol e mëson fëmijën të jetë i respektuar ndërsa qëndron në këmbë për veten e tyre dhe në atë që beson (veçanërisht përballë atyre me fuqi dhe autoritet).
- “Zëri navigues GPS”.
Ferguson e përshkroi këtë si, “ai zëri i prindërve në kokën e fëmijës pasi fëmija është larguar nga shtëpia, duke stërvitur të riun e rritur përmes situatave të reja në jetë”. Unë vetëm mund të shpresoj se GPS e vajzës sonë nuk thotë kurrë “rillogaritje”, duke pasur parasysh punën që kemi bërë për ta provuar dhe për ta mbajtur atë në rrjedhën e duhur.
Me siguri, studiuesi i Harvardit tha se cilësia më e rëndësishme që prindërit t’i ekspozojnë pasi veshin këto role të ndryshme është thjesht vendosmëria për të qenë një prind i shkëlqyeshëm. Ai e quan këtë motivim “djegie”, dhe thotë se shpesh del nga gjërat në historitë e prindërve:
Mund të ketë qënë diçka që shkoi keq në fëmijërinë e tyre e që ata nuk donin ta përsërisnin për fëmijët e tyre. Mund të jetë një trashëgimi familjare e përsosmërisë në disa fusha që ata ndjenin një përgjegjësi t’i kalonin pasardhësve të tyre. Ose ndonjë angazhim që familja kishte, për shembull, për të drejtat civile, se ata donin që fëmijët e tyre t’i respektonin. Por secili prej këtyre prindërve kishte një vizion për llojin e personit që dëshironin që fëmijët e tyre të bëhen. Ky vizion, së bashku me djegien, i udhëzoi dhe frymëzoi prindërit e tyre.
Pra, çfarëdo që të jetë “djegia” juaj, përdorni atë për të luajtur mirë këto tetë role. Asnjë nga rolet nuk është gjithmonë i lehtë, por të gjithë ata janë të rëndësishëm për t’i dhënë fëmijës tuaj çdo shans për të pasur sukses.
