Ka disa lloje të ndryshme të dhimbjeve të kokës. Migrena dhe dhimbjet nga tensionit janë më të zakonshmet. Llojet e tjera janë dhimbje në forme grupi dhe dhimbjet në formë tërthore.
Migrena
Migrena është dhimbje koke e fortë dhe pulsuese. Ju mund të keni migrenë rrallë ose shpesh, dhe mund të zgjatë për orë ose ditë. Migrenat janë më të zakonshme tek gratë sesa tek meshkuj.
Dhimbja e kokës nga tensioni
Dhimbjet e tensionit shpesh vijnë nga stresi. Ata shpesh fillojnë në mes të ditës. Mund të jenë të lehta ose të rënda dhe të keqësohen me kalimin e kohës.
Dhimbjet e kokës në formë grupi
Dhimbja e kokës në formë grupi është një lloj i rrallë i dhimbjes së kokës. Dhimbjet e kokës zakonisht fillojnë menjëherë dhe ndodhin njëherë ose më shpesh çdo ditë, për një periudhë kohore. Shpesh, ato ndodhin në të njëjtën kohë çdo ditë. Periudha mund të zgjasë 4 deri në 8 javë ose deri në 12 javë.
Mesatarisht, çdo dhimbje koke zgjat rreth 45 deri në 90 minuta. Kohët më të zakonshme për dhimbjet e kokës së kësaj forme janë ndërmjet orës 1 dhe 2 të mëngjesit, orës 1 dhe 3 pasdite dhe rreth orës 9 të mbrëmjes. Dhimbjete kokës në formë grupi janë më të zakonshme tek meshkujt sesa tek femrat.
Dhimbjet e kokës në formë të tërthortë
Njerëzit që kanë probleme me abuzimin e medikamenteve apo substancave, kanë kokëdhimbje në formë të tërthortë. Këto dhimbje koke shumicën e ditëve paraqiten në mëngjes.
Simptomat e dhimbjes së kokës
Simptoma kryesore e dhimbjes së kokës është dhimbja e kokës. Simptoma të tjera ndryshojnë, bazuar në llojin.
Migrenat
Migrenat përcaktohen nga lloji i kokëdhimbjes; goditëse ose pulsuese. Dhimbja mund të fillojë në ballë, në anën e kokës ose në sy. Migrenat shpesh përkeqësohen dhe janë të vështira për t’u lehtësuar. Lëvizjet, dritat e ndritshme dhe zhurmat e forta mund të bëjnë që dhimbja të përkeqësohet. Përzierja dhe vjellja janë të zakonshme. Ju gjithashtu mund të keni vizion të paqartë ose errësim.
Dhimbjet e kokës nga tensioni
- Dhimbja nga tensioni është e vazhdueshme dhe e shurdhër. Ju mund ta ndjeni atë në të dy anët e kokës ose rreth kokës. Përveç dhimbjes, mund të ndjeni ngushtësi ose presion. Dhimbjet e kokës mund të shkaktojnë dhimbje në nofullë ose në qafë.
- Dhimbjet e kokës në formë grupi
- Dhimbja nga dhimbjete kokës në formë grupi shpesh janë të rënda. Mund të ndodhë prapa ose rreth njërit apo të dy syve. Dhimbja e kokës mund të shkaktojë që hunda ose sytë të bëhen të kuq dhe të fryrë. Gjithashtu mund të ndiheni të shqetësuar.
- Dhimbjet e kokës në formë të tërthortë
- Dhimbja dhe simptomat e kësaj forme mund të ndryshojnë. Përzierja dhe vjellja janë të zakonshme. Ju mund të ndjeheni të shqetësuar, nervoz, në depresion ose keni probleme me gjumin.
Çfarë shkakton dhimbje koke?
Shkaku i saktë i dhimbjeve të kokës ndryshon dhe nuk dihet gjithmonë.
Migrenat mund të shkaktohen nga:
- ndryshimet në kimikatet e trupit
- gjenetika
- faktorët e mjedisit.
Shumë faktorë mund të shkaktojnë dhimbje koke nga tensioni. Ata mund të jenë:
- stresi
- problemet me gjumë
- sinusët dhe problemet me alergji
- muskujt e ngurtësuar ose të lënduar, të cilët mund të shkaktohen nga shtrëngimi i nofullave ose nga të qëndruarit keq.
- depresioni
- ankthi
- ndryshimet hormonale tek femrat
- ilaçe të caktuara
- ushqime dhe pije të caktuara.
Dhimbjet e kokës në formë grupi nuk duhet të jenë të lidhura me gjendjet shëndetësore ose sëmundjet e trurit. Disa nga shkaktarët e dhimbjes së kokës të kësaj forme përfshijnë:
- Marrjen e ilaçeve të caktuara, të tilla si nitroglicerina
- pirjen e duhanit
- pirjen e alkoolit
- ndryshimet në modelin normal të gjumit
- nivelet jonormale të hormoneve të caktuara
- problemet me hipotalamus, e cila është pjesë e trurit që kontrollon “orën biologjike” të trupit tuaj.
Përdorimi i tepruar i medikamenteve është shkaku kryesor i dhimbjeve të kokës në formë të tërthortë. Jini të kujdesshëm me përdorimin e tepërt të disa ilaçeve të caktuara. Ato perfshijnë:
- ilaçet e dhimbjes
- ilaçet e përshkruara
- ilaçe pa përshkrim
- sedativët
- qetësuesit
- ilaçet ergotamine.
Nëse keni dhimbje koke të kësaj forme, këto barna nuk duhet të merren më shumë se 2 herë në javë. Bisedoni me mjekun tuaj për të kuptuar nëse ju duhet të ndaloni marrjen e këtyre ilaçeve krejtësisht.
Si diagnostikohen dhimbjet e kokës?
Mjeku shpesh mund të tregojë se çfarë lloj dhimbje koke keni. Ata e bëjnë këtë duke shqyrtuar simptomat tuaja. Mbajtja shënim e kohës dhe mënyrës së dhimbjes së kokës mund të ndihmojë në diagnostikim. Kjo mund të ndihmojë në përcaktimin e shkaktarëve dhe si t’i trajtoni ato. Gjithashtu ndihmon në vlerësimin e nivelit të dhimbjes në një shkallë të caktuar.
Në raste të rralla, mjeku mund të kryejë teste për të ndihmuar në diagnozë. Këto mund të përfshijnë teste laboratorike për të kontrolluar gjakun ose nivelin e kimikateve. Ato gjithashtu mund të përfshijnë teste të imazhit, siç janë rrezet X, tomografia e kompjuterizuar (CT) ose skanimet me rezonancë magnetike (MRI).
A mund të parandalohen apo shmangen dhimbjet e kokës?
Nëse e dini se çfarë shkakton dhimbjen e kokës, duhet të shmangni ato gjëra.
Trajtimi i dhimbjes së kokës
Trajtimet më të zakonshme për dhimbje koke janë pushimi dhe ilaçet pa përshkrim të mjekut për lehtësim të dhimbjeve. Këto përfshijnë aspirinën, acetaminofenin, ibuprofenin dhe naproksenin. Gjithmonë kontrolloni etiketën kur zgjedhni një ilaç pa përshkrim. Duhet të shikoni për efektet anësore ose ndërveprimet e mundshme të tij me ilaçe të tjera që merrni. Sigurohuni që të lexoni dhe ndiqni udhëzimet e etiketës me kujdes. Nëse keni ndonjë pyetje, pyetni mjekun ose farmacistin tuaj.
Mbani në mend se fëmijët nuk duhet të marrin aspirinë. Kjo mund të shkaktojë një sëmundje serioze të quajtur sindromi Reye tek fëmijët më të vegjël se 18 vjeç.
Më së miri është trajtimi i dhimbjeve të kokës kur ato fillojnë ose kur ato janë ende të lehta. Është më e vështirë për të trajtuar dhe për të hequr qafe dhimbjen e kokës nëse dhimbja keqësohet. Bisedoni me mjekun tuaj nëse këto trajtime të zakonshme nuk funksionojnë. Ai/ajo mund të sugjerojë një opsion tjetër trajtimi.
Disa ilaçe me recetë mund të parandalojnë dhimbjen e kokës. Shembujt përfshijnë:
- Antidepresantë triciklik, të tillë si amitriptilini dhe nortriptilini.
- Droga antiepileptike, si acidi valproik, gabapentini dhe topiramati.
- Bllokuesit beta, të tillë si propranololi.
Këto ilaçe mund të ndihmojnë në parandalimin ose zvogëlimin e numrit të dhimbjeve të kokës që keni. Mund të duhen 6 javë ose më shumë që ilaçi të fillojë të funksionojë. Bisedoni me mjekun tuaj nëse ndonjëri nga këto ilaçe është i duhuri për ju. Është e rëndësishme të ndiqni udhëzimet e mjekut tuaj. Shumica e përshkrimeve duhet të merren çdo ditë. Gjithmonë mbani medikamentet tuaja me vete në rast se keni dhimbje koke.
Disa trajtime janë në dispozicion për njerëzit të cilët kanë dhimbje koke në forme grupi. Punoni me mjekun tuaj për të diskutuar përparësitë, mangësitë dhe efektet anësore. Zgjidhni trajtimin e duhur për ju dhe vendosni një orar për ilaçet me recetë.
Mjeku ndoshta do të u’a përshkruajë dylloje ilaçesh. Medikamenti i parë është parandalues. Ju e merrni rregullisht gjatë gjithë periudhës së grupit të dhimbjeve. Kjo ndihmon në zvogëlimin e numrit të dhimbjeve të kokës që keni. Medikamenti i dytë është reaktiv. Ju e merrni atë për të lehtësuar dhimbjen që ndodh nga grupi i dhimbjeve.
Këto ilaçe mund të jenë shumë efektive. Ato mund të zvogëlojnë numrin e dhimbjeve të kokës që keni, si dhe ashpërsinë. Dhimbjet e kokës zakonisht fillojnë shpejt. Ju nuk mund të merrni ndihmë mjekësore, prandaj duhet të keni në dispozicion medikamentet tuaja. Merrni ato sa më shpejt që të fillojë sulmi. Është mirë që ju t’i tregoni familjes ose miqve për dhimbjet e kokës dhe ilaçet tuaja.
Në këtë mënyrë, ata mund t’ju ndihmojnë kur të keni sulm. Për disa njerëz, barnat orale (të marra nga goja) nuk funksionojnë sa duhet. Për këtë arsye, doktori mund të përshkruajë një formë tjetër mjekimi. Kjo mund të jetë një sprej për hundë, injeksion ose supozë rektale. Një trajtim tjetër që funksionon për disa njerëz është një anastezik lokal. Ky është ilaç që mpiksë dhe aplikohet në hundë.
Në fillim të dhimbjes së kokës në formë grupi, thithja e oksigjenit të pastër përmes një maske mund të ndihmojë në parandalimin e sulmit. Megjithatë, kjo nuk është gjithmonë praktike, pasi dhimbjet e kokës vijnë shpejt.
Të jetosh me dhimbje koke
Disa lloje dhimbje koke mund të jenë shumë të dhimbshme. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse keni dhimbje në baza të rregullta. Megjithatë, shumica e njerëzve përballen mirë kur marrin trajtimin e duhur.
Përveç medikamenteve, një rutinë fikse ditore mund të ndihmojë në menaxhimin e simptomave dhe parandalimin e dhimbjeve të kokës. Për shembull, ngrënia e ushqimi me orar të rregullt. Mundësi të tjera përfshijnë:
- Vendosja e diçkaje të nxehtë ose akullit në kokë ose në qafë.
- Bërja e një dushi ose banje të nxehtë.
- Shkuarja në shtrat dhe ngritja në të njëjtën kohë çdo ditë.
- Marrja e mjaftueshme e pushimit ose gjumit.
- Shmangia e gjërave që shkaktojnë stres dhe/ose bërja e gjërave që lehtësojnë stresin.
- Asnjëherë mos e kapërceni një vakt të ushqimit. Agjërimi është shkaktarë i zakonshëm i dhimbjeve të kokës.
- Pini shumë ujë. Dehidrimi gjithashtu mund të shkaktojë dhimbje koke.
- Ushtrimet e rregullta të të gjitha llojeve. Vendosni që të stërviteni 30 deri në 60 minuta, 4-6 herë në javë.
Disa pacientë përdorin alternativa të ndryshme për lehtësimin e dhimbjeve të kokës. Shembujt përfshijnë akupunkturën ose trajtimet kiropraktike. Bisedoni me mjekun për rreziqet dhe përfitimet potenciale të këtyre trajtimeve. Mbani në mend se jo të gjitha trajtimet alternative janë dëshmuar efektive. Për shembull, ilaçet bimore nuk janë testuar nga Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA).
Pyetni mjekun rreth marrjes së ilaçeve bimore. Ata mund të kontrollojnë për ndërveprimet e ilaçeve bimore me ilaçe të tjera që ju merrni.Një formë tjetër e trajtimit alternativ është terapia mendje-trup. Kjo fokusohet në lidhjen ndërmjet mendjes dhe trupit tuaj. Ju mund të bëni disa lloje të terapisë mendje-trup vetëm.Meditimi. Mbyllni sytë, merrni frymë thellë, dhe përqendrohuni në frymën tuaj ose në një mendim pozitiv.
Relaksimi
Lejo që muskujt tuaj të çlirojnë tensionin duke aplikuar nxehtësi ose të ftohtë në atë zonë. Nëse funksionon nxehtësia, bëni një dush ose banjë të nxehtë. Përdorni një jastëk ngrohjeje ose një shishe me ujë të nxehtë. Nëse funksionon të ftohtit, provoni një pako të ftohtë të mbështjellë me një pëlhurë të hollë për të mbrojtur lëkurën.
Masazhi
Fërkoni kokën dhe tëmthat ose muskujt në qafë dhe shpatulla. Masazhet ndihmojnë në lirimin e tensionit dhe presionit dhe lehtësimin e dhimbjeve.Llojet e tjera të terapisë mendje-trup janë bio-vlerësimi (kritika) dhe sjellja kognitive. Bio-vlerësimi është një teknikë ku ju përdorni mendimet për të kontrolluar trupin tuaj. Kjo metodë mund të ndihmojë me problemet e shëndetit fizik dhe mendor.
Terapia e sjelljes kognitive është një formë e këshillimit e quajtur terapi e bisedimeve
Kjo mund t’ju ndihmojë të identifikoni shkaktarët në mënyrë që t’i ndaloni ata para se të shfaqet dhimbja e kokës. Kjo terapi mund të ndihmojë në lehtësimin e stresit dhe trajtimin e problemeve shëndetësore.
Pyetje që mund t’i bëni mjekut tuaj
- Çfarë lloj dhimbje koke kam dhe cili është shkaku?
- Çfarë mund të bëj për të parandaluar dhimbjen e kokës? A mund të ndihmojnë ushtrimet apo ndryshimet e tjera të jetesës?
- Cila është alternativa më e mirë e trajtimit për mua?
- A duhet të mbajë shënime sa herë që kam dhimbje koke?
- A mund të më ndihmojnë ilaçet ose trajtimet alternative?
